Τραπεζικές καταθέσεις: Οι απαντήσεις σε 10 ερωτήσεις κλειδιά
Τραπεζίτες, στελέχη της αγοράς και νομικοί απαντούν σε 10 ερωτήσεις κλειδιά διαβεβαιώνοντας ότι οι καταθέσεις παραμένουν ασφαλείς, ενώ παράλληλα εξηγούν τις ασφαλιστικές δικλίδες που
προσφέρει η νομοθεσία σε όσους έχουν χρήματα κατατεθειμένα σε ελληνικές τράπεζες, και όχι μόνο.1 Κινδυνεύουν οι καταθέσεις μου;
«Κατηγορηματικά όχι» είναι η απάντηση που δίνουν τραπεζικά στελέχη, παράγοντες της αγοράς και κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών. Τα ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα μετά και τις πρόσφατες αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου έχουν από τους υψηλότερους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας στην Ευρώπη, γεγονός που εγγυάται την οικονομική ευρωστία τους. Παράλληλα το κόστος του χρήματος στις διεθνείς αγορές έχει μειωθεί σοβαρά, γεγονός που διευκολύνει τις ελληνικές τράπεζες, ακόμα και αν η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας υποβαθμιστεί περαιτέρω. Επίσης, το τοπίο διεθνώς φαίνεται να ξεκαθαρίζει, οι οικονομίες ΗΠΑ και Ευρώπης δείχνουν να ανακάμπτουν και αποσοβούνται τα σενάρια κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος.
2 Αν κλείσει η τράπεζά μου, χάνω τα χρήματά μου;
Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία και για ελληνικές τράπεζες, το κράτος εγγυάται τις καταθέσεις κάθε τύπου (εκτός από repos) για ποσό έως 100.000 ευρώ ανά καταθέτη και ανά τράπεζα. Αυτό σημαίνει ότι, ακόμα και στο απίθανο ενδεχόμενο πτώχευσης κάποιας ελληνικής τράπεζας, οι καταθέτες δεν κινδυνεύουν να χάσουν τα χρήματά τους μέχρι το ποσό αυτό, καθώς το κράτος αναλαμβάνει την πληρωμή. Όπως εξηγούν πάντως τραπεζικά στελέχη, ακόμα και αν κάποια τράπεζα αντιμετωπίσει πρόβλημα, το πιθανότερο σενάριο είναι να απορροφηθεί από άλλη ή άλλες προκειμένου να μη διαταραχθεί η ισορροπία του συστήματος. Απλώς, όπως αναφέρουν, ο καταθέτης θα έχει πρόσβαση στα χρήματά του μέσω άλλης τράπεζας.
3 Να καταθέσω τα χρήματά μου σε υποκατάστημα ξένης τράπεζας στην Ελλάδα;
Οι ξένες τράπεζες- με έδρα χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης- που λειτουργούν στην Ελλάδα διέπονται από το θεσμικό πλαίσιο που ισχύει σε κάθε χώρα. Δηλαδή, αν η τράπεζα πτωχεύσει οι Έλληνες καταθέτες πρέπει να αναζητήσουν τα χρήματά τους μέσω της έδρας της τράπεζας, εκτός Ελλάδος. Αντίστοιχα, οι εγγυήσεις που δίνονται για τις καταθέσεις διαφέρουν από κράτος σε κράτος. Συνεπώς, όποιος επιλέξει να καταθέσει χρήματα σε μη ελληνικές τράπεζες (συμπεριλαμβανομένων των κυπριακών) πρέπει να ελέγξει το θεσμικό πλαίσιο που ισχύει σε κάθε χώρα. Πάντως, για τις κυπριακές τράπεζες το όριο είναι τα 100.000 ευρώ, όσο ακριβώς και στην Ελλάδα.
4 Να μοιράσω τις καταθέσεις μου σε πολλούς λογαριασμούς για μεγαλύτερη ασφάλεια;
Το νομοθετικό πλαίσιο καλύπτει καταθέσεις έως 100.000 ευρώ ανά δικαιούχο, ανά τράπεζα. Αυτό σημαίνει ότι αν σε ένα λογαριασμό υπάρχουν δύο δικαιούχοι (π.χ. ανδρόγυνο), καλύπτεται μέχρι του ποσού των 200.000 ευρώ. Αντίστοιχα, αν κάποιος καταθέσει 300.000 ευρώ σε τρεις διαφορετικές τράπεζες, καλύπτεται πλήρως για το σύνολο των χρημάτων του. Επίσης, αν μια τριμελής οικογένεια έχει καταθέσεις 1 εκατ. ευρώ, μπορεί να μοιράσει τα χρήματα σε τέσσερις τράπεζες, καταθέτοντας 250.000
ευρώ σε κάθε λογαριασμό ώστε να είναι πλήρως καλυμμένη.
5 Πώς μπορώ να καταθέσω τα χρήματά μου στο εξωτερικό;
Η διακίνηση των κεφαλαίων εντός και εκτός Ελλάδος είναι νόμιμη διαδικασία παρότι περιλαμβάνει αρκετή γραφειοκρατία, κυρίως όσον αφορά την καταπολέμηση του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος από παράνομες δραστηριότητες. Αφού ξεπεραστεί αυτός ο σκόπελος, μπορεί κάποιος να επιλέξει χώρα και τράπεζα όπου και θα καταθέσει τα χρήματά του. Εναλλακτικά, όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, οι θυγατρικές των ελληνικών τραπεζών στο εξωτερικό (κυρίως στην Ελβετία) διαθέτουν εξειδικευμένα τραπεζικά προϊόντα που αποκαλούνται fiduciary deposits, μέσω των οποίων τα χρήματα κατατίθενται σε τράπεζες του εξωτερικού, τις οποίες επιλέγει ο πελάτης χωρίς όμως τη γραφειοκρατική διαδικασία που απαιτείται. Αξίζει να σημειωθεί ότι μεγάλο μέρος από τα 4 δισ. ευρώ των καταθέσεων που αναλήφθηκαν από τις ελληνικές τράπεζες έφτασε στην Ελβετία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες με αυτή τη μέθοδο.
6 Με ποια κριτήρια να διαλέξω τράπεζα;
Όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, η αξιοπιστία κάθε τράπεζας εξαρτάται από δύο παράγοντες: τα οικονομικά μεγέθη της και την κατάσταση της χώρας στην οποία εδρεύει. Γι΄ αυτό και όταν οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης υποβάθμισαν την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδος, οι εγχώριες τράπεζες αντιμετώπισαν ανάλογη πίεση, παρά το γεγονός ότι η κεφαλαιακή επάρκειά τους βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα. Οι τρεις μεγάλοι οίκοι αξιολόγησης (Μoody΄s, Standard and Ρoor΄s, και Fitch) βαθμολο γούν όλες τις τράπεζες και τις οικονομίες του πλανήτη, γεγονός που αποτελεί μπούσουλα για την ασφάλεια και την ευρωστία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Εν τούτοις, οι βαθμολογίες αυτές δεν είναι απόλυτες, καθώς τα ομόλογα της Lehman Βrothers είχαν την καλύτερη δυνατή διαβάθμιση (ΑΑΑ) λίγο προτού η τράπεζα χρεοκοπήσει.
7 Να βάλω τα χρήματά μου σε θυρίδα;
Πολλοί επέλεξαν να αναλάβουν μέρος των καταθέσεών τους από τις τράπεζες το τελευταίο διάστημα, φοβούμενοι κυρίως την επιβολή πόθεν έσχες στους τραπεζικούς λογαριασμούς αλλά και το ενδεχόμενο φορολόγησης το οποίο διαψεύδεται. Πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι χρήματα που τοποθετούνται σε θυρίδες δεν τοκίζονται, ενώ στην περίπτωση που κλαπούν από τη θυρίδα, ο πελάτης της τράπεζας δεν θα πάρει πίσω το σύνολο του ποσού, εκτός αν κάνει ειδική ασφάλεια δηλώνοντας στο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα το πλήρες περιεχόμενο της θυρίδας του.
8 Να αγοράσω κρατικά ομόλογα αντί για καταθέσεις;
Τα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου θεωρούνται περισσότερο ασφαλή σε σχέση με τις καταθέσεις, η αξία τους όμως αυξομειώνεται καθημερινά στη δευτερογενή αγορά. Η μόνη περίπτωση να μην εισπράξει κάποιος το κουπόνι των αποδόσεων και το κεφάλαιο στη λήξη του ομολόγου είναι να χρεοκοπήσει το ελληνικό κράτος. Ωστόσο, αν ο επενδυτής έχει ανάγκη τα χρήματα και πρέπει να «σπάσει» το ομόλογο πριν από τη λήξη του, κινδυνεύει να έχει σοβαρές κεφαλαιακές απώλειες. Αυτό ακριβώς συνέβη σε όσους είχαν αγοράσει ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου πριν από το μπαράζ των υποβαθμίσεων και τώρα βλέπουν την τρέχουσα αξία των επενδύσεών τους να έχει μειωθεί στη δευτερογενή αγορά. Παρ΄ όλα αυτά, αν οι κάτοχοι των ομολόγων περιμένουν τη λήξη τους θα εισπράξουν στο ακέραιο την ονομαστική αξία της επένδυσής τους.
9 Πόσο ασφαλή είναι τα προϊόντα εγγυημένου κεφαλαίου;
Τα προϊόντα εγγυημένου κεφαλαίου (όπως και τα repos και τα σύνθετα καταθετικά προϊόντα) δεν καλύπτονται από τον νόμο για την ασφάλεια των καταθέσεων. Αντίθετα, η εγγύηση του κεφαλαίου στη λήξη εξαρτάται από τον εκδότη του προϊόντος, ο οποίος μπορεί να είναι είτε η τράπεζα η οποία το διαθέτει ή ακόμη και κάποιο τρίτο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα, εντός και εκτός Ελλάδος. Συνεπώς, σε αυτή την περίπτωση, ο επενδυτής είναι εκτεθειμένος στο ενδεχόμενο χρεοκοπίας της τράπεζας ή οποιουδήποτε άλλου χρηματοπιστωτικού ιδρύματος το οποίο και είναι ο εκδότης του προϊόντος.
10 Για πόσο μεγάλο διάστημα να «κλειδώσω» χρήματα σε προθεσμιακές καταθέσεις; Τι πληρώνω, αν χρειαστεί να τις «σπάσω»;
Κατά κανόνα, όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της προθεσμιακής κατάθεσης τόσο υψηλότερα είναι τα επιτόκια. Ειδικά για το τρέχον διάστημα, επειδή αναμένονται αυξήσεις στο κόστος του χρήματος το πρώτο εξάμηνο του 2010, οι τραπεζίτες συμβουλεύουν τους πελάτες τους να μη δεσμεύσουν τα χρήματά τους για μεγάλο διάστημα καθώς έρχονται ευκαιρίες με υψηλότερα επιτόκια. Αν όμως κάποιος καταθέτης χρειαστεί να «σπάσει» την προθεσμιακή κατάθεση θα πληρώσει «ποινή» στην τράπεζα. Το ποσό της ποινής εξαρτάται από τη διάρκεια της κατάθεσης και το πόσο κοντά στη λήξη της γίνεται η απόσυρση των χρημάτων. Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των τόκων και να αφαιρεθούν χρήματα από το κεφάλαιο.
Πηγή: Τα Νέα
