Στον κόλπο της Γιάλοβας, στην Πύλο, στις 6 Ιουλίου του 1827 βυθίστηκε ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος. Εκατόν ογδόντα ένα χρόνια μετά στο ίδιο μέρος «ναυάγησε» το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Οι εγκαταστάσεις του σταθμού παραγωγής γόνου, με φόντο τον κόλπο της Γιάλοβας, οι σωλήνες που θα έφερναν νερό από τη θάλασσα, τα υπόστεγα που έγιναν στάβλοι και οι κλωβοί ξεχασμένοι στο προαύλιο.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 το υπουργείο αποφάσισε την κατασκευή του μεγαλύτερου ιχθυογεννητικού σταθμού της Ευρώπης για την παραγωγή φθηνού γόνου για τους ιχθυοκαλλιεργητές.
Η κατασκευή του χρηματοδοτήθηκε σταδιακά με 4 εκατ. ευρώ από το πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων. Μία εικοσαετία αργότερα παραμένει ανολοκλήρωτο. Για την ακρίβεια, έγινε το 90% του έργου, στη συνέχεια εγκαταλείφθηκε και τώρα καταστρέφεται και λεηλατείται.
Μάχη συμφερόντων
Πρόκειται για μία από τις ακραίες περιπτώσεις, χαρακτηριστική ωστόσο του τρόπου λειτουργίας του ελληνικού κράτους, της παρεμβολής κομματικών σκοπιμοτήτων και του συσχετισμού με ιδιωτικά συμφέροντα.
Ας ξετυλίξουμε, όμως, το κουβάρι της ιστορίας όπως εμφανίζεται στα επίσημα έγγραφα του υπουργείου και των συναρμόδιων υπηρεσιών:
*Το 1988 προγραμματίστηκε και αποφασίστηκε από το υπουργείο Γεωργίας η κατασκευή του Ιχθυογεννητικού Σταθμού Γιάλοβας Πυλίας.
Εγινε δημόσιος διαγωνισμός και την εκτέλεση του έργου ανέλαβε αρχικά η εταιρεία «Ποσειδών ΑΤΕ» και στη συνέχεια η «Μινωϊκή Τεχνική».
*Η πρώτη χωροθέτηση του έργου έγινε δίπλα στο παλάτι του ομηρικού βασιλιά Νέστορα και πάνω στον κόλπο της Βοϊδοκοιλιάς. Αυτό προκάλεσε τις αντιδράσεις της αρχαιολογίας και την παρέμβαση της ίδιας της Μελίνας Μερκούρη. Το έργο «μετακινήθηκε» περίπου 4-5 χιλιόμετρα προς το Διβάρι.
*Η εξέλιξη αυτή είχε αποτέλεσμα καθυστέρηση δύο χρόνων και, τελικά, περίπου το 1990 άρχισε η κατασκευή. Χρησιμοποιήθηκε νέα τεχνολογία και λόγω απαιτήσεων της αρχαιολογίας σχετικά με την αρχιτεκτονική του κτιρίου ανέβηκε το κόστος.
*Τον Ιούλιο του 1998 η διεύθυνση Αλιείας του υπουργείου Γεωργίας (επί υπουργίας Γ. Ανωμερίτη) αποφάσισε μονομερώς τη διάλυση της εργολαβίας χωρίς τη συναίνεση της Διεύθυνσης Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Διοίκησης Μεσσηνίας, που ήταν η διευθύνουσα υπηρεσία του έργου και η οποία είχε διατυπώσει αντίθετη άποψη.
*Ο εργολάβος προσέφυγε κατά της απόφασης στο διοικητικό εφετείο Τρίπολης, όπου αρχικά δικαιώθηκε.
*Στη συνέχεια το υπουργείο (επικεφαλής ήταν τότε ο Γ. Δρυς) του προσέφυγε στο ΣτΕ πετυχαίνοντας την αναίρεση της απόφασης. Μια δεύτερη απόφαση του εφετείου (αρ. 286/2004) επικύρωσε την απόφαση διαλύσεως και σήμερα εκκρεμεί αίτηση αναίρεσης του αναδόχου.
*Για τον αδιέξοδο δικαστικό δρόμο στον οποίο έχει εμπλακεί η υπόθεση, πριν από δύο μήνες (22 Απριλίου 2008) ο διευθυντής Τεχνικών Μελετών και Κατασκευών του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, Θ. Δόλκας επισημαίνει σε ενημερωτικό σημείωμα, που στέλνει προσωπικά στον υπουργό Αλ. Κοντό:
Βανδαλισμοί
«Το έργο καταστρέφεται με ραγδαίους ρυθμούς (κυρίως λόγω βανδαλισμών και γειτνιάσεώς του με τη θάλασσα), αντιμετωπίζοντας ολοκληρωτική καταστροφή και απώλεια των έως σήμερα καταβληθέντων ποσών που υπερβαίνουν τα 1,1 δισ. δρχ. σε τιμές της δεκαετίας του '90».
Επισκεφθήκαμε τον ιχθυογεννητικό σταθμό της Γιάλοβας. «Σύγχρονο μαιευτήριο ψαριών» το είχαν χαρακτηρίσει οι υπεύθυνοι το 1988, όταν ετοίμαζαν την κατασκευή του, θυμάται ο Θανάσης Μπαλαφούτης, κάτοικος της περιοχής, που μας βοήθησε στην «ξενάγηση».
«"Μαιευτήριο αμαρτιών" πρέπει σήμερα να τον αποκαλέσουν με τα όσα δεινά έχει υποστεί» πρόσθεσε.
Ο χώρος είναι αφύλακτος και το κτίριο κυριολεκτικά λεηλατημένο. Εχουν αφαιρεθεί ακόμη και τα κουφώματα από τις πόρτες. Ξηλώθηκαν είδη υγιεινής από τους χώρους των γραφείων και οι ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις. Αφαιρέθηκαν ακόμη και οι γεννήτριες τελευταίας τεχνολογίας και υψηλού κόστους που είχαν τοποθετηθεί.
Οι εσωτερικοί χώροι, εκεί που είχε σχεδιαστεί ότι θα ήταν οι κλωβοί παραγωγής γόνου, έχουν μεταβληθεί σε στάβλο για αγελάδες και πρόβατα. Η ίδια εγκατάλειψη και στον προαύλιο χώρο.
Αραδιασμένοι και οι πλαστικοί κλωβοί και οι μεγάλες σωλήνες που θα έφερναν το νερό από τη θάλασσα.
Οι κάτοικοι της περιοχής ζουν κυρίως από τη γεωργία και τα τελευταία χρόνια από οικογενειακές τουριστικές επιχειρήσεις. Είχαν προσδοκίες από την επένδυση. Προβλεπόταν άλλωστε, η πρόσληψη τουλάχιστον 70 υπαλλήλων, ορισμένοι εκ των οποίων ειδικοί επιστήμονες σχετικοί με την ιχθυοκαλλιέργεια.
«Το έργο αυτό, έργο πνοής για την περιοχή μας, ενώ ευρίσκεται πλέον στα απολύτως τελευταία στάδια κατασκευής, ναρκοθετείται αναιτίως από το υπουργείο Γεωργίας με νεφελώδεις και αστήρικτες νομικά αιτιάσεις», έγραφε το 2002 στον τότε πρωθυπουργό Κ. Σημίτη ο δήμαρχος Μεθώνης Ηρ. Μιχελής. Ακολούθησαν επιστολές ανάλογου περιεχομένου και από άλλους δημάρχους της περιοχής και προς τους γαλάζιους υπουργούς.
«Η μη ολοκλήρωση του έργου είναι σπατάλη του δημοσίου χρήματος, είτε από έλλειψη προγραμματισμού είτε εξαιτίας συμφερόντων που εμπλέκονται στην εξέλιξή του και δεν μπορεί να μείνει έτσι», δήλωσε στην «Κ.Ε.» ο δήμαρχος.
«Αν εγώ ως δήμαρχος είχα πετάξει στον αέρα τόσα εκατομμύρια, θα με είχε καθίσει ο εισαγγελέας στο σκαμνί. Γιατί δεν συμβαίνει το ίδιο με τους υπεύθυνους του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης;» πρόσθεσε.
*Για το θέμα της Γιάλοβας το Σώμα Επιθεωρητών-Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης έχει σχηματίσει φάκελο. Από τα στοιχεία που συγκέντρωσαν αποκαλύπτεται το μέγεθος της διοικητικής αυθαιρεσίας και προχειρότητας. Προτείνουν, μάλιστα, στο υπουργείο να προχωρήσει αμέσως στην παραλαβή και αξιοποίηση του σταθμού.
_______________________________________________________________________________
Σταθμός χωρίς τρένο
*Στη Γιάλοβα «συναντήσαμε» ακόμη ένα κτίριο με ιστορικό και πολιτικό συμβολισμό. Εκτός από τον ιχθυογεννητικό σταθμό που έχει μείνει το «κουφάρι» του, διασώζεται ένας σιδηροδρομικός σταθμός του 1895, επί Τρικούπη. Δεν υπάρχει όμως... σιδηροδρομικό δίκτυο.
Οταν ρωτήσαμε, μας είπαν ότι ο τότε βουλευτής Πύλου εξασφάλισε να περάσει από εκεί η γραμμή Πάτρας - Καλαμάτας, που τότε κατασκευαζόταν. Ομως δεν επανεξελέγη και ο πολιτικός του αντίπαλος βουλευτής Κυπαρισσίας Πονηρόπουλος πίεσε και τελικά το τρένο έκανε στροφή από την πόλη του προς την Καλαμάτα.
Δυστυχώς η ιστορία κάνει κύκλους.
ΑΠΟΣΤΟΛΗ: ΣΠΥΡΟΣ ΦΡΕΜΕΝΤΙΤΗΣ ΦΩΤ.: ΛΑΜΠΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ EΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 13/07/2008
